Maharashtra Lek Ladki Yojana : राज्याचे अर्थमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांनी 2023-24 च्या आर्थिक वर्षासाठीच्या अर्थसंकल्पात महिलांच्या सक्षमीकरणासाठी ‘लेक लाडकी’ या नवीन योजनेची घोषणा केली आहे. ही योजना राज्यातील गरीब कुटुंबातील मुलींना आर्थिक सहाय्य पुरवण्यासाठी आणि त्यांच्या शिक्षणाला प्रोत्साहन देण्यासाठी तयार करण्यात आली आहे. योजनेचा लाभ मुख्यतः पिवळ्या आणि केशरी रेशन कार्डधारक कुटुंबातील मुलींना मिळणार आहे.
Maharashtra Lek Ladki Yojana उद्देश
महाराष्ट्र लाडकी लेक योजनेचा मुख्य उद्देश मुलींचा जन्मदर वाढवणे, मुलींचे शिक्षण प्रोत्साहित करणे, बालविवाह टाळणे आणि कुपोषण कमी करणे आहे. या योजनेमुळे गरीब कुटुंबातील मुलींना त्यांच्या शिक्षणासाठी आवश्यक आर्थिक मदत मिळणार आहे. या योजनेअंतर्गत लाभार्थी मुलींना एकूण 1,01,000 रुपये आर्थिक मदत मिळणार आहे.
योजना कशी कार्यान्वित होईल?
मुलीच्या जन्मानंतर तिच्या नावावर 5,000 रुपये जमा केले जातील. त्यानंतर, मुलगी चौथीत असताना 4,000 रुपये, सहावीत असताना 6,000 रुपये आणि अकरावीत गेल्यानंतर 8,000 रुपये जमा केले जातील. लाभार्थी मुलीचे वय 18 झाल्यानंतर तिला 75,000 रुपये रोख रक्कम मिळेल. या योजनेमुळे मुलींच्या शिक्षणाचा खर्च कमी होईल आणि त्यांच्या पालनपोषणासाठी आर्थिक आधार मिळेल.
पात्रता आणि आवश्यक कागदपत्रे
या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी लाभार्थी मुलीचा जन्म दाखला, पालकांचे आधार कार्ड, पिवळे किंवा केशरी रेशन कार्ड, तहसीलदारांचा उत्पन्नाचा दाखला (एक लाख रुपये किंवा कमी उत्पन्न असलेला), बँकेच्या पासबुकची पहिल्या पानाची छायांकित प्रत, मतदार ओळखपत्र आणि मुलगी शिक्षण घेत असल्याचा शाळेचा दाखला आवश्यक आहे. तसेच, पालकांनी कुटुंब नियोजन केले असल्याचे प्रमाणपत्र देखील सादर करणे बंधनकारक आहे.
Maharashtra Lek Ladki Yojana अटी व शर्ती
- ही योजना 1 एप्रिल 2023 नंतर जन्मलेल्या मुलींसाठी लागू आहे.
- लाभार्थी कुटुंबाचे वार्षिक उत्पन्न एक लाखांपेक्षा जास्त नसावे.
- लाभार्थी मुलगी अविवाहित असावी आणि तिचे वय 18 वर्षे पूर्ण झाल्यावर तिला अंतिम लाभ मिळेल.
- या योजनेचा लाभ एक किंवा दोन मुलींसाठीच उपलब्ध आहे.
- पालकांनी कुटुंब नियोजन शस्त्रक्रियेचे प्रमाणपत्र सादर करणे बंधनकारक आहे.
Maharashtra Lek Ladki Yojana कशी लागू करावी?
योजनेचे अर्ज ग्रामीण व नागरी बालविकास प्रकल्प अधिकारी, जिल्हा कार्यक्रम अधिकारी, जिल्हा परिषद, जिल्हा महिला व बाल विकास अधिकारी, विभागीय उपायुक्त महिला व बालविकास यांच्या कार्यालयात उपलब्ध असतील. अंगणवाडी पर्यवेक्षिका आणि मुख्यसेविकांकडून अर्जाची आणि प्रमाणपत्रांची छाननी होईल. नागरी आणि ग्रामीण भागातील बालविकास प्रकल्प अधिकारी तसेच संस्थांमधील अनाथ मुलांच्या बाबतीत जिल्हा महिला व बालविकास अधिकाऱ्यांनी एकत्रित यादी जिल्हा कार्यक्रम अधिकारी, जिल्हा परिषद यांना द्यावी. प्रत्येक लाभार्थीची नोंदणी ऑनलाइन करण्याची जबाबदारी अंगणवाडी सेविका, पर्यवेक्षिका किंवा मुख्य सेविकांवर असणार आहे.
Maharashtra Lek Ladki Yojana महत्त्व
Maharashtra Lek Ladki Yojana गरीब आणि आर्थिक दृष्ट्या मागास कुटुंबातील मुलींना शिक्षणाच्या दृष्टीने मदत करणारी आहे. या योजनेमुळे मुलींच्या शिक्षणात प्रगती होईल आणि त्यांना आर्थिक स्वावलंबन मिळेल. या योजनेमुळे मुलींचा मृत्यूदर कमी होईल, बालविवाह टाळले जातील आणि मुलींचे कुपोषण कमी होईल.
Maharashtra Lek Ladki Yojana ही राज्यातील गरीब कुटुंबातील मुलींसाठी वरदान ठरेल. या योजनेच्या माध्यमातून मुलींना आर्थिक मदत मिळेल, शिक्षणाला प्रोत्साहन मिळेल आणि महिला सक्षमीकरण होईल. महाराष्ट्र शासनाने घेतलेला हा निर्णय स्तुत्य आहे आणि यामुळे राज्यातील मुलींच्या भवितव्यासाठी एक नवीन दिशा मिळेल.